Deze lerares aan het Lycée van Cluny, speelde een belangrijke rol bij de Résistance
tegen de Duitse overheersing in de Tweede Wereldoorlog.
Met behulp van haar in Schotland geleerde Engels interpreteert Marie-Louise berichten
die per signaal vanuit Engeland worden verzonden wanneer parachutisten op het punt staan te landen,
ze brengt deze berichten naar de verzetsbeweging in en rond Cluny.
De jeugd van Marie-Louise Zimberlin
Marie-Louise Anne Agathe Zimberlin komt uit een protestants gezin uit Elzas-Lotharingen. Haar vader François-Joseph Zimberlin, is bij haar geboorte kwartiermaker in de gendarmeriebrigade van Yssingeaux (Haute-Loire).
Wanneer hij Marie Georges, een naaister in Saint-Just-en-Chevalet ontmoet, trouwt hij op 13 november 1886 met haar in Saint-Just-en-Chevalet. Op 30 juni 1889 krijgen een dochter en noemen haar Marie-Louise.
Marie Georges sterft echter als Marie-Louise nog maar zeven jaar oud is. Haar vader hertrouwt in maart 1898 met Dorothée Muhlhoff, wiens vader staalraffinaderij is in deze stad en wiens familie de Moezel heeft verlaten door voor de Franse nationaliteit te kiezen.
Marie-Louise Zimberlin groeit op in het nieuwe gezin met haar jongere halfzus Sophie en halfbroer Jean. Ze gaat naar de middelbare school voor meisjes in Saint-Etienne. Vervolgens gaat Marie-Louise letterkunde studeren.
La Zim
Na een jaar als Franse assistent in Schotland gewerkt te hebben, gaat Zimberlin in 1916 aan het Lycée la Prat’s in Cluny (Praktijkschool voor handel en industrie) Engels doceren. Ze is aan deze school een van de eerste vrouwelijke leraren.
Vanaf de jaren 1920 doceert ze ook letterkunde en Engelse taal in de voorbereidende klas van de École National d’Arts et Métiers in Cluny.
‘La Zim‘, zoals haar leerlingen haar noemen, is een veeleisende lerares, maar zeer gehecht aan haar leerlingen. Zij wordt op haar beurt zeer gewaardeerd door haar leerlingen.
Marie-Louise blijft haar hele leven vrijgezel en onderhoudt een nauw contact met haar familie. Vooral met haar zus Sophie, die samen met hun tante Frédérique Dandine de winkel ‘Soieries Dandine’ in het centrum van Avignon heeft, houdt Marie-Louise veel contact.
Het begin van de Tweede Wereldoorlog
Op 10 mei 1940 voert Duitsland de zogenoemde Blitzkrieg uit en valt onverwacht in enkele dagen Frankrijk, België en Nederland binnen.
Wanneer de Franse maarschalk Pétain in juni 1940 een wapenstilstand met de Duitsers sluit, stapt Charles De Gaulle als onderminister van defensie in een Brits vliegtuig en vlucht naar London. Vanuit London gaat de Gaulle het Verzet in Frankrijk leiden.
Op 18 juni bereikt generaal De Gaulle London en verklaart hij via de Britse BBC dat Frankrijk wel een slag heeft verloren, maar niet de oorlog en hij roept het Franse volk op de strijd tegen Duitsland voort te zetten:
Gevolg van de oproep van de Gaulle op Marie-Louise Zimberlin
« Mais le dernier mot est-il dit ? L’espérance doit-elle disparaître ? La défaite est-elle définitive ? Non ! Croyez-moi, moi qui vous parle en connaissance de cause et vous dis que rien n’est perdu pour la France. Les mêmes moyens qui nous ont vaincus peuvent faire venir un jour la victoire. »
Charles de Gaulle
Marie-Louise heeft de oproep van De Gaulle niet rechtstreeks kunnen horen, maar vanaf eind juli gaat ze met haar vriendin Marie-Louise Clément regelmatig naar de villa Dameron gelegen naast Lycée La Prat’s, om samen naar Radio London te luisteren. Hier horen ze voor het eerst de oproep van De Gaulle.
Deze oproep doet Zimberlin besluiten mee te gaan doen aan het verzet tegen de Duitse bezetters van Frankrijk.
Marie-Louise Zimberlin bij de Franse Résistance
Marie-Louise sluit zich aan bij de Maquis in Cluny en begint pamfletten uit te delen aan haar collega’s en in de straten van Cluny.
Jean Meunier kent Marie-Louise Zimberlin sinds hij elk jaar in juli naar de École d’Arts et Métiers komt, beiden zijn docent. Meurier vertelt over de organisaties in Lyon en geeft kopieën van Témoignage chrétien en moedigt Marie-Louise aan zich aan te sluiten bij ‘le mouvement Franc-Tireur’.
Later wordt ze hoofd van de propaganda van ‘Franc-Tireur’ en zorgt ze ook voor de verspreiding van ondergrondse kranten. Ze helpt haar studenten te ontkomen aan de Duitse overheersers, brengt hen onder bij boeren of helpt hen ontsnappen naar Engeland.
Ook haar stiefmoeder Dorothée en zus Sophie zijn actief binnen de verzetsbeweging en geven onderdak aan joodse kinderen en verzetsstrijders.
Met behulp van haar in Schotland geleerde Engels interpreteert Marie-Louise berichten die per signaal vanuit Engeland zijn verzonden. Zodoende weet men wanneer en waar parachutisten op het punt staan te landen, ze brengt deze berichten naar de verzetsbeweging in en rond Cluny.
Op het Lycée La Prat’s wordt het portret van maarschalk Pétain dat de klaslokalen ‘siert’, iedere dag omgedraaid want op de achterkant prijkt het Croix de Lorraine. Dit kruis is symbool van de Vrije Fransen geworden in de strijd tegen nazi-Duitsland.
Zimberlin laat haar studenten hun hoofd omdraaien als ze een Duitser tegenkomen.

Marie-Louise schrijft in juli 1942 tijdens de examenperiode van Arts-et-Métiers, aan haar zus Sophie:
Mes élèves passent bien et me font honneur. J’ai été pas mal bourlinguée cette semaine à cause des examens et du personnel qui les accompagne de droite et de gauche. Hier on était 8 chez moi. Heureusement qu’il ne fait pas trop chaud pour les candidats.
“Mijn studenten doen het goed en maken me trots. Ik heb het deze week behoorlijk druk gehad vanwege de examens en het personeel dat hen van rechts en links begeleidt. Gisteren waren we met acht bij mij thuis. Gelukkig is het niet te warm voor de kandidaten.”
Marie-Louise Zimberlin en Franc-Tireur
Een leider van het netwerk Franc-Tireur vraagt de Marie-Louise Zimberlin en Marie-Louise Clément om een team te organiseren dat in staat is om de wapens uit de droppings te verbergen en een schuilplaats voor 200 tot 400 kg wapens en munitie te vinden.
« Félicitations pour les fiançailles de Jacques » duidt op een parachutesprong de volgende nacht.
Dit is niet altijd eenvoudig, Marie-Louise Clément zegt: «Une fois l’avion ne venait pas, une autre fois il ne trouvait pas le pré, une autre fois il jetait les armes aux boches»
Franc-Tireur voegt zich uiteindelijk bij de andere verzetsbewegingen van Cluny, deze Maquis groeit met de dag.
Maquis
Tot het begin van het jaar 1944 helpt Zimberlin de twee groepen van de maquis, treedt op als tolk voor de Engelsen, biedt onderdak aan vliegeniers die per parachute zijn gedropt. Ze heeft contact met Berty Albrecht en Henri Frenay die aan de wieg van de Combat-beweging staan.
Vanaf februari 1944 vertelt Zimberlin haar studenten geregeld dat ze zich voorbereidt op een lange reis naar de Verenigde Staten, haar koffer staat al klaar. Het zal er nooit van komen …
Cluny, 14 en 15 februari 1944
14 februari 1944: de stad Cluny wordt om 5 uur in de ochtend omsingeld door 300 Duitse soldaten. Een van de eersten die wordt gearresteerd, is de burgemeester van de stad, Jacques Guéritaine. Er volgen nog 71 arrestaties van verzetsmensen.
Rond 16.00 uur vertrekken 52 mannen en 20 vrouwen naar Lyon. De mannen in open vrachtwagens, de vrouwen in touringcars. Zij worden naar de ‘Ecole de Santé de Lyon’ gebracht om ondervraagd te worden door de beruchte Klaus Barbie. Vervolgens worden deze verzetshelden geïnterneerd in de gevangenis van Montluc, de gevangenis van de Gestapo in Lyon.
De volgende dag vinden nog drie arrestaties plaats, waaronder die van Marie-Louise Zimberlin. Zij wordt te midden van de eerste klas van het Lycee door de Gestapo gearresteerd voor haar verzetsactiviteiten.
Ook Zimberlin wordt opgesloten in Lyon, vervolgens in Romainville en dan naar kamp Ravensbrück gestuurd om daarna naar Buchenwald overgebracht te worden. Hier zit ze ruim een jaar onder erbarmelijke omstandigheden gevangen.
Bevrijd uit kamp Ravensbrück
In mei 1939, kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog laat Heinrich Himmler op zijn eigen landgoed een concentratiekamp voor vrouwen bouwen: Ravensbrück. Het kamp was bedoeld voor circa 6000 vrouwelijke politieke gevangenen. Maar in de jaren 1939-1945 tot aan de bevrijding van het kamp door de Russen zouden er 160.000 vrouwen in Ravensbrück geplaatst worden, die verschrikkelijk behandeld werden.
Op 2 april 1945, het is paasmaandag, verzamelt de kampcommandant van Ravensbrück Himmler 1700 vrouwen. Himmler probeert in de laatste oorlogsmaanden nog in de gunst te komen van de Geallieerden, hij doet dit op eigen gezag, buiten Hitler om. In het geheim onderhandelt Himmler al weken met het Internationale Rode Kruis.
In ruil voor 300 vrouwen zal Frankrijk 454 Duitsers vrijlaten.
Himmler selecteert 300 van deze vrouwen, 299 Françaises en een Poolse gravin. Ze gaan deel uitmaken van een gevangenenruil: 300 vrouwen tegen 454 Duitse gevangenen. De vrouwen kunnen het bijna niet geloven. Zouden ze echt de vrijheid tegemoet gaan?
Himmler bepaalt dat de vrouwen die vrijgelaten worden er in redelijk gezond moeten uitzien. Ernstig zieke vrouwen of vrouwen met hongeroedeem komen niet in aanmerking. De geselecteerde vrouwen moeten hun gevangeniskleding inleveren, gaan douchen en andere kleding aantrekken.
Zimberlin toch mee met de groep van 300
Eén vrouw ontsnapt aan de aandacht van twee nazi’s. Marie-Louise Zimberlin, 55 jaar oud, is uitgeput en doodziek.
Twee vriendinnen hebben ‘la Zim’ al enkele dagen eerder verstopt, want zieken in het kamp worden afgevoerd naar de gaskamer. Deze vriendinnen zijn er in geslaagd haar in de groep te smokkelen en verborgen te houden dat Zimberlin ernstig verzwakt is.
Een lange tocht begint
In de ochtend van 5 april 1945 worden de vrouwen het kamp uitgebracht, weg van hun nog 30.000 overblijvende lotgenoten. Als ze de eerste bocht omgaan, zien ze tien witte vrachtwagens en mannen in militair uniform, op hun mouwen herkennen ze meteen een woord: Canada.
Een lange tocht van 700 kilometer tot aan de Zwitserse grens begint. De reis duurt een week, tot het konvooi op 9 april aankomt bij Kreuzingen, een Zwitsers stadje bij het Duitse Konstanz. In Kreuzingen krijgen de vrouwen de eerste opvang waarna de vrachtwagens verder gaan naar het Franse Annemasse. Charles de Gaulle, die inmiddels vanuit London in Parijs is, ontvangt op 14 april een eerste groep van de vrijgelaten verzetsstrijdsters.
De dood van Marie-Louise Zimberlin
Helaas mag Zimberlin dit niet meer meemaken, extreem verzwakt door haar gevangenschap sterft ze op 13 april 1945 tijdens de terugtocht in het ziekenhuis van Annemasse (Frankrijk). Ze sterft in de armen van haar zus, op Franse bodem, volgens haar diepste wens. Marie-Louise Zimberlin heeft Cluny nooit meer teruggezien.
Haar lichaam ligt sinds 11 november 1947 in de cryote van de Sorbonne, naast negen andere universitaire verzetsstrijders. De FEN (Fédération de l’Éducation national) koos 10 docenten en twee leerlingen om hiet als ‘gevallenen voor Frankrijk’ te mogen rusten.
Ook een van haar protestantse vrienden, Dora Rivière, arts, neemt actief deel aan het verzet en wordt in 1943 gedeporteerd naar Ravensbrück.
Na de oorlog spreekt Sophie Zimberlin nooit over haar verleden als verzetsstrijdster. Maar de briefwisseling tussen haar en haar zus Marie-Louise is bewaard gebleven en geeft ons een waar historisch beeld.
Legion d'honneur
Marie-Louise Zemberlin ontvangt postuum Het Legion d’honneur’ evenals het Croix de Guerre met palmen haar worden toegekend.

In 1987 krijgt een straat in Cluny de naam van Marie-Louise Zimberlin
bronnen
La Bourgogne dans la 2e Guerre Mondiale; Jacques Canaud en Jacques-Francois Bazin
Aventuriers et explorateurs de Bourgogne; Lucienne Delille
VRT België
www.lejsl.com
https://maîtron.fr