Pierreclos, versterkt château uit de Middeleeuwen
Omringd door de Bourgondische heuvels, akkers en wijngaarden ligt het dorp Pierreclos tussen Cluny en la Roche Solutré.
Een dorp dat vooral bekend is vanwege het schitterende château.
Dit château heeft het typische, veelkleurige dak dat zo kenmerkend is voor de Bourgogne,
een dak zoals je ook ziet bij het bekendere Hôtel-Dieu in Beaune.
Het château geeft je een indruk hoe het was om in de Middeleeuwen te leven op een kasteel.
Je mag het hele château doorlopen en je een ridder uit vervlogen tijden wanen.
Verder is de streek bekend om de wijnen van Pouilly-Fuissé en wijnkelders.
In het wijnmuseum dat onderdeel is van dit château, ontdek je alles over deze wijnen.
In deze prachtige streek zijn veel (uitgezette) wandelingen te maken,
bijvoorbeeld rond de beroemde Roche de Solutré of Roche de Vergisson.
Château de Pierreclos
Geschiedenis van het château
Château Pierreclos kent een stormachtige geschiedenis en heeft zich vaak moeten verdedigen tegen aanvallen. Het château speelt een rol tijdens de Honderdjarige Oorlog, de godsdienstoorlogen, de Franse Revolutie en heeft alles overleefd en staat er nog uiterst fier bij.
Heidense necropolis
De oudste delen van het kasteel van Pierreclos dateren uit de 12e eeuw. Zij staan op de plaats van een oude heidense necropolis, die omsloten was door een stenen muur.
Oorspronkelijk behoort het fort toe aan een tak van de seigneurs van Berzé-le-Châtel. Hugues II de Berzé is de eerste ‘seigneur de Pierreclos’, hij staat al genoemd in teksten uit 1140. Op dat moment beschermen de seigneurs de parochiekerk van Pierreclos. Deze in Romaanse stijl gebouwde kapel wordt al in 996 een parochiekerk.
Petra clausa
Oorspronkelijk is de naam van het château Petra clausa. Deze naam betekent kerkelijke ingesloten stenen, oftewel begraafplaats. Petra clausa verandert in de loop der tijd in Pierreclau en nog later wordt de naam Pierreclos.
Van Romeinse villa en kerkelijke omheining naar heerlijkheid
Na de heidense necropolis wordt deze plaats een Romeinse villa. Vervolgens gaat het verder als Petra clausa en wordt het een ‘kerkelijke omheining’.
Dan verandert de plaats opnieuw en wordt het een heerlijkheid. In de Middeleeuwen wisselt het château verschillende keren van eigenaar. In 1282 treedt de seigneur van Pierreclos in dienst bij de hertog van Bourgondië.
Vanuit 1403 bestaat er een vermelding van Pierreclos als château naar aanleiding van een schenking door Louis de Savoie, de seigneur van het kasteel.
Bezetting van Pierreclos door de Armagnacs
Aan het begin van de 15e eeuw teisteren burgeroorlogen tussen de Bourgondiërs en de Armagnacs grote delen van Frankrijk. Deze oorlog moet een eind maken aan de macht van de Bourgondiërs. De oorlog duurt meer als vijfentwintig jaar. De Bourgondiërs zijn de aanhangers van bovenvermelde Bourgondische hertogen. De Armagnacs zijn aanhangers van Louis I, hertog van Orléans.
Jean sans Peur, hertog van Bourgondië, laat zijn neef Louis I van Orléans, de jongere broer van de koning, vermoorden. Louis I is de vader van vader van Charles d’Orléans. Deze moord is de aanleiding voor de burgeroorlog. Na de dood van zijn vader komt Charles aan het hoofd van de Armagnacs. De partij van de Armagnacs bestaat uit edelen die zich verzetten tegen de Engelse en Bourgondische overheersing van Frankrijk. De oorlog gaat onder andere om de Franse troon.
Aan het begin van de 15e eeuw schenkt Louis van Savoye, die het leengoed verwierf, het aan Ymbaud de Bletterens, die het moest verdedigen tegen de aanvallen van de Armagnacs.
Tijdens de oorlogen tussen de vorsten van Orléans en Bourgondië, de Honderdjarige oorlog, nemen de Armagnacs het château de Pierreclos in bezit. In hetzelfde jaar, 1422, wordt ook de stad Tournus ingenomen (en geplunderd) door de Armagnacs. Uiteindelijk komt het kasteel weer in handen van de familie de Bletternans, Ymbaud de Bletterens.
Een paar jaar later gaat het bezit over naar de familie De Rougemont. Zes generaties van deze familie volgen elkaar op en zorgen ondanks veel problemen voor de duurzaamheid van het kasteel.
Nauwelijks hersteld van het vreselijke gevecht met de Armagnacs, moet het kasteel in 1437 de bloedige plundering van de Flayers onder ogen zien. Aangevallen en geplunderd door troepen van brigands genaamd de Flayers, werd het vervolgens binnengevallen en in 1471 gedeeltelijk platgebrand door de troepen van koning Louis XI, vechtend tegen de hertog van Bourgondië Karel de Stoute.
Godsdienstoorlogen
Gaspard de Rougemont en zijn zoon Antoine zorgen voor het voortbestaan van het château, maar het kasteel wordt opnieuw aangevallen. Ditmaal wordt het belegerd en opnieuw geplunderd door de protestanten. Het is 1562, de tijd van de godsdienstoorlogen. De protestanten steken de kerk in brand en het schip van de kerk gaat verloren.
Het château wordt in beslag genomen
De financiële situatie van de familie de Rougemont is na de dood van Hugues de Rougemont uiterst precair geworden. In 1664 wordt het château in beslag genomen en moet de weduwe Isabelle d’Albon afscheid nemen van Pierreclos. Het château wordt verkocht aan een koopman uit Lyon, maar een jaar later voor 100.000 pond verkocht aan de edelman Jean-Baptiste Michon. Een goede vastgoedinvestering geweest voor de koopman.
Alphonse de Lamartine beschrijft deze Jean-Baptiste Michon in zijn Memoires als een autoritaire en gewelddadige man die medogenloos is voor de boeren in de omgeving. De Michons restaureren en breiden het château steeds verder uit, dit gaat door tot aan de Franse Revolutie, dan wordt alles anders….
De familie Michon behoudt Pierreclos tot het in 1817 verkocht wordt een Jacques Chaland-Thivelier.
De Franse Revolutie
De Revolutie brengt de seigneurs van Pierreclos in grote problemen: in 1789 bestormden bewoners tegen de heer het kasteel en veroorzaakten veel schade aan de verschillende gebouwen en de kerk.
Op 27, 28 en bestormd en geplunderd. Graaf Jean-Baptiste Michon de Pierreclos en zijn familie worden in 1793 opgesloten in Mâcon. Het geweld van de boeren uit de regio rondom het château vindt zijn oorsprong in de gewelddadige houding van de edelman ten opzichte van hen.
De gebouwen van het château Pierreclos
Pierreclos bestaat uit Middeleeuwse, statige, vierkante gebouwen, waar je door een trapopgang naar de verschillende verdiepingen kunt komen.
De middeleeuwse gebouwen bestaan uit de torens uit de 15e-16e eeuw en de Romeinse kasteelkapel (12e eeuw) die het koor, de apsis en de klokkentoren heeft behouden.
Tijdens je rondwandeling door het château kom je een keuken en bakkerij uit de 15e eeuw tegen, zie je de kerker waar gevangenen werden opgesloten en kom je in de oude wapenkamer.
Het château herstelt zich van de godsdienstoorlogen en men bouwt een hoofdgebouw en een toren van drie verdiepingen. In de 16e eeuw aangevuld met een vierkante vleugel en restaureert men de gebouwen die beschadigd zijn tijdens de oorlogen.
De familie Michon begint in 1665 groots met het verfraaien en vergroten van het château: er komt een grote toegangspoort omgeven door twee paviljoens met een typisch Bourgondisch dak waarin het wapen van de familie Michon de Pierreclos is te zien.
De Michons gaan tot aan de Franse Revolutie nog verder met de uitbrieding en ontwerpen prachtige slaapkamers met houten lambrisering.
Daarnaast bouwt deze familie een halfronde veranda die toegang geeft tot de binnenplaats van het château die weer leiden naar de prachtige tuinen en terrassen met magnifiek uitzicht over de Maconnais.
Sinds de 18e eeuw is het château veranderd en heeft het vooral siertuinen om zich heen gekregen.
Chapelle de Pierreclos: Saint Martin
De kerk van Pierreclos bevond zich binnen de muren van het kasteel. In de 10e eeuw staat hier al een kerk, maar in de 12e eeuw bouwen de kanunniken van Saint-Vincent een nieuwe parochiekerk op deze plaats. Van deze nieuwe kerk zijn alleen de klokkentoren, de koortravee, de apsis en de gebeeldhouwde versiering bewaard gebleven.
Deze kleine kerk, gewijd aan Saint Martin, is een traditionele Romaanse kerk: een enkel schip, gevolgd door een overspanning onder de klokkentoren en een apsis. Het schip van de kapel wordt in de 16e eeuw, na de godsdienstoorlogen, verwijderd.
De versiering is echter rijk en overdadig voor zo’n kleine kerk, de kanunniken willen het een symbool maken van hun macht in het licht van bedreigingen van een plaatselijke lekenadel.
In de 13e eeuw verovert de edelman van het château het land van de kanunniken en dwingt hij de inwoners de plaats te verlaten.
In de volgende eeuw krijgt een nieuwe kerk in het dorp de status van parochiekerk, waardoor de kerk van het château verlaagd wordt tot kapel en er alleen nog maar privé-erediensten gehouden worden. Deze kapel staat sinds 1984 op de monumentenlijst.
Alphonse de Lamartine
De beroemde Franse dichter, schrijver en politicus Alphonse de Lamartine. Deze schrijver van romans en toneelstukken wordt gezien als de vader van de Franse Romantiek. Ook als staatsman heeft hij een belangrijke rol gespeeld en zich onder andere ingezet voor de afschaffing van de slavernij. Grote passies van de Lamartine worden poëzie en politiek.
Rond 1812 is Alphonse de Lamartine vaak te gast op het château van Cormatin. Hij wordt hier uitgenodigd door Anne Joséphine (Nina) Dezoteux de Cormatin, dochter van Pierre Dezoteux, seigneur van Cormatin’ en Sophie Verne, ‘dame de Cormatin’, de erfgename van het château.
Nina is al getrouwd met Guillaume de Pierreclos, heer en eigenaar van het château. Guillaume is een goede vriend van Alphonse. Toch krijgen Nina en Alphonse een verhouding. Uit deze relatie wordt Jean-Baptiste-Léon Michon de Pierreclos geboren. Alphonse heeft veel contact met deze zoon. Tot zijn groot verdriet sterft Léon al op 26-jarige leeftijd aan tuberculose.
In zijn epos Jocelyn schrijft de Lamartine over deze zoon.
Hier lees je op zuidbourgogne.nl het hele levensverhaal van Alphonse de Lamartine.
« Au midi, le village de Pierreclos et son vieux château de grandiose tournure… »
Pouilly-Fuissé
Het wijndomein van Pierreclos beslaat 8 hectare wijngaarden in Pouilly-Fuissé, Saint-Véran, Mâcon-Pierreclos, Mâcon-Bussières en Mâcon-Milly-Lamartine, waar de Chardonnay vandaan komt.
De wijngaarden worden op biologische wijze gecultiveerd en handmatig geoogst.
Voor €5 kun je aan het eind van je bezoek aan het château drie soorten wijn proeven in het château.
Bezoek aan château Pierreclos
Je kunt dit château bezoeken en hier zonder gids op eigen tempo rondlopen.
Tijdens je rondwandeling door het château kom je een keuken en bakkerij uit de 15e eeuw tegen, zie je de kerker waar gevangenen werden opgesloten en kom je in de oude wapenkamer.
Volwassenen betalen €7,50, kinderen vanaf 7 jaar €5.
Voor €5 kun je aan het eind van je bezoek 3 soorten wijn proeven in het château.
Wandeltochten in de omgeving
Het is een prachtige omgeving om een lange wandeling of fietstocht in uit te zetten. Neem hiervoor een route die langs Roche de Solutré en/of Roche de Vergisson leidt.
Roche de Solutré en Roche de Vergisson
Wanneer je in Pierreclos bent en je hebt tijd voor de omgeving, dan is de Roche de Solutré een prachtige bestemming.
Ten westen van Macon doemt de monumentale rots Roche de Solutré al snel. Roche betekent rots, Solutré is vernoemd naar de Gallo-Romeinse villa Solustriacus die in de buurt van de rots lag. Roche de Solutré is met een hoogte van 493 meter de opvallendste van drie grote rotsen in deze regio.
Ben je in voor een bijzondere klim, dan is deze Roche de Solutré een aanrader. In een klein uur loop je naar de top en onderweg heb je steeds wisselende vergezichten over de Maconnais.
Roche de Solutré heeft al sinds 1955 samen met Pouilly en Roche de Vergisson het exclusieve label van Grand Site de France.
Roche de Vergisson loopt gemakkelijker naar boven, de klim is korter en minder steil, het uitzicht is eveneens fabelachtig.
bronnen
https://bourgognemedievale.com
www.chateaudepierreclos.com
www.wikipedia.fr
Le Guide des Chateaux de France; Francoise Vignier
