De rivieren Arconce en Semence doorkruisen in de stad Charolles verschillende kanalen.
Samen met de vele bruggen is er een Venetiaanse structuur ontstaan.
Het oude graafkasteel van Charolles was een imposant fort,
gelegen op een rots met uitzicht op de huidige stad,
vandaag staan nog slechts twee torens overeind staan.
Dit kasteel van de graven van Charolais is tijdens de godsdienstoorlogen verwoest .
Deze historische stad staat bekend om zijn pittoresk stadsbeeld,
historisch erfgoed en traditionele architectuur.
Een gezellige en overzichtelijke stad met een bijna Middeleeuwse sfeer,
met geplaveide straatjes en sfeervolle pleinen,
kortom, een heerlijk stadje om een dag in door te brengen.
Bezienswaardigheden in Charolles
Deze stad in het zuidwesten van de Saône-et-Loire is de voormalige hoofdstad van het graafschap Charollais en tegenwoordig de hoofdstad van de Charolais-Brionnais. Het is een stad vol geschiedenis en bezienswaardigheden.
Charolles heeft de ontspannen sfeer van een kleine stad en is heerlijk om door de schilderachtige straten te wandelen of langs de rivier de Arconce en de vele bruggetjes over rivieren en de kanlen over te steken. Met een beetje fantasie waan je je in Venetië.
Naast de indrukwekkende Sacré-Coeur van Charolles zijn ook de toren Tour de Charles le Téméraire (Toren Karel de Stoute) en de Prieuré Sainte-Marie-Madeleine hoogtepunten van de stad. Verder is Charolles bekend om zijn aardewerk en natuurlijk om de naar deze streek genoemde Charollais-ras van runderen.
Kleine geschiedenis van Charolles
Charolles heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de Middeleeuwen.
Waar komt de naam Charolles vandaan?
De naam Charolles zou komen van het Keltische woord ‘Kadrigel’, wat ‘fort van het water’ betekent.
Jeroen Sweijen geeft in zijn boek Waarom Lyon geen Dijon heet een andere verklaring voor het ontstaan van de naam:
‘quadrellas, een afleiding van het Latijnse quudrum, dat vierkant betekent is volgens hem de oorsprong. Charolles lag in de Gallo-Romeinse tijd op een kruispunt van secundaire wegen.
Middeleeuwen
De plaats ontstaat op een rotsachtige heuvel bij de samenvloeiing van twee rivieren, de Arconce en de Semence. Charolles begint in de 9e eeuw als een middeleeuwse vesting en groeit in de daaropvolgende eeuwen uit tot een belangrijk strategisch punt in de regio. De burcht van Charolles wordt in de 10e eeuw gebouwd, is geheel door water omringd en dient als verdedigingsbolwerk tijdens conflicten in de wijde omgeving.
In de Karolingische tijd is de burcht van Charolles afhankelijk van Autun.
Aan het begin van de 12e eeuw herbouwt Jean de Clermont het kasteel en voorziet het van negen torens.
Charolles wordt in de 13e eeuw (1277) de hoofdstad van de Charolais, een oude divisie van Frankrijk De bezitter van de stad heeft vanaf het begin van de 14e eeuw de titel van graaf. In 1327 gaat het graafschap door huwelijk over op het Huis van Armagnac en in 1390 wordt het verkocht aan Philips van Bourgondië. Tussen 1390 en 1477 is dit graafschap in handen van de hertogen van Bourgondië. Zij verfraaien de stad en versterken de stadsmuur.
De Charolais komt onder het gezag van Karel de Stoute (Charles le Téméraire) en de hertogen van Bourgondië. Tijdens de strijd tussen Charles de Téméraire en Lodewijk XI (le plus terrible roi qui fut jamais en France) wordt er heftig gevochten in de regio. De troepen van de koning komen uit Lyon en zijn doorgedrongen tot in het zuiden van het hertogdom Bourgondië. De troepen van de koning bezetten Saint-Gengoux, Marcigny, Charolles en Paray-le-Monial en verwoesten onder andere het machtige Château de Lourdon.
Na de dood van Karel de Stoute die in zijn jeugd de titel van graaf van Charolais heeft gedragen en tevens de hertog van Bourgondië is, wordt de titel in beslag genomen door Lodewijk XI.
Het is in 1477 als het graafschap Charolles na de dood van Karel de Stoute met het koninkrijk Frankrijk wordt verbonden. De stad is trouw aan het Huis van Bourgondië. De troepen van Lodewijk XI belegeren de stad en de bolwerken in de Charolais. Zij hebben de opdracht de inwoners te doden. Ze verwoesten de stad en steken het kasteel in brand, zodat het niet als militaire basis voor de keizer kan dienen.
Lodewijk XI heeft nu niets meer aan het graafschap en geeft het terug aan Maria van Bourgondië, dochter van Karel de Stoute en echtgenote van Maximiliaan I van Oostenrijk.
Handel en Ambachten
In de loop der tijd groeit Charolles uit tot een bloeiend handelscentrum, met name vanwege de gunstige ligging aan de oevers van de rivier de Arconce. De stad stond bekend om zijn ambachtelijke tradities, waaronder de productie van aardewerk en leerwaren.
Renaissance
Tijdens de renaissanceperiode kent Charolles een periode van culturele bloei en architectonische ontwikkeling. Het kasteel wordt opnieuw versterkt en uitgebreid, en er worden indrukwekkende herenhuizen en gebouwen opgetrokken die de welvaart van de stad weerspiegelden.
18e eeuw
In de 18e eeuw begint de regio Charolais bekend te worden om zijn veeteelt, vooral vanwege het fokken van het befaamde Charolais-ras. De stad speelt een cruciale rol in de ontwikkeling en promotie van deze veeteelt, die wereldwijd erkenning kreeg vanwege de kwaliteit van het vlees.
In de 18e eeuw worden het kasteel en de stadsomwalling die in onbruik waren geraakt, grotendeels afgebroken.
Moderne tijd
Tijdens de 19e en 20e eeuw ondergaat Charolles, net als veel andere Europese steden, veranderingen als gevolg van industrialisatie en modernisering. Ondanks deze veranderingen heeft de stad zijn historische karakter weten te behouden en heeft het zich ontwikkeld tot een aantrekkelijke bestemming voor toeristen en liefhebbers van cultureel erfgoed.
Vandaag de dag blijft Charolles een levendige stad die trots is op haar erfgoed en gasten uitnodigt om haar rijke geschiedenis te verkennen. De toren van Karel de V, de middeleeuwse straten en haar eigen Sacre-Coeur zijn slechts enkele elementen die bijdragen aan de unieke aantrekkingskracht van deze historische stad in de Bourgogne.
Wanneer je naar het Office de tourisme gaat, kom je in het voormalige klooster van de Clarissen uit de 13e eeuw. Vooral de binnenplaats is de moeite waard. In dit klooster deed de jonge Marguerite-Marie Alacoque haar Eerste Communie. In de Sacré-Coeur van Charolles vind je haar terug met het Heilig Hart.
La Tour de Charles le Téméraire
De hertogen van Bourgondië resideren in het hertogelijk paleis in Dijon, maar ze zijn tevens de graven van Charolais.
in de stad Charolles stond op de top van de heuvel het versterkte kasteel van de graven, met een versterkte toegangspoort en de twee torens: Tour de Charles le Téméraire en de Tour de Diamants. Deze torens zijn de enige restanten van de 15e eeuwse burcht van de stad.
Via een oude portiektoren kom je op een cirkelvormige binnenplaats waar de overblijfselen van het kasteel te zien zijn. In het grote rechthoekige gebouw zetelt tegenwoordig het stadhuis van Charolles.
La Tour de Charles le Téméraire heeft de naam van Karel de Stoute gekregen omdat hij hier op een dag zijn troepen in Charolles komgt inspecteren. Waarschijnlijk is hij slechts één dag in Charolles geweest en is hij mogelijk zelfs nooit de toren binnen gegaan.
Het oude graafkasteel van Charolles was een imposant fort, gelegen op een rots met uitzicht op de huidige stad. Dit kasteel van de graven van Charolais wordt verwoest tijdens de godsdienstoorlogen. Tot aan de 14e eeuw behoorde het oude fort aan de hertogen van Bourgondié. Het fort is geheel door water omringd.
De burcht had muren van 2,10 meter dik, je kunt nog de uitgehakte delen met stenen banken op de plek waar de verdedigers stonden, zien.
In 1420 wordt het kasteel versterkt in opdracht van Margaretha van Beieren, de weduwe van hertog Jan zonder Vrees (Jean Sans Peur). Desondanks kon het kasteel in 1471 de koninklijke legers niet weerstaan (zie boven).
In de Tour à Diamants is tegenwoordig het ‘hôtel de ville’ gehuisvest. Het raamwerk van de vierde verdieping heeft een opmerkelijk timmerwerk in de vorm van een wiel. De plaats van de oorspronkelijke burcht is nu een klein park vanwaar je zicht hebt op de stad en haar omgeving.
Rond Charolles zijn nog steeds de verdedigingswallen zichtbaar.
Sacré-Coeur van Charolles
De kerk Sacré-Coeur in Charolles is, samen met Notre-Dame-de-Providence in Digoin, een van de mooiste voorbeelden van nieuw romaanse kerken uit de 19eeeuw. Architect André Berthier ontwerpt een neoromaanse kerk voor de stad Charolles, vier jaar heeft Berthier nodig om deze indrukwekkende kerk neer te zetten. Deze Sacré-Coeur heeft een schip heeft vijf traveeën en heeft een prachtige galerij boven de zijbeuken.
De opvallende kruisweg die je in deze kerk ziet, is het werk van de plaatselijke beeldhouwer René Davoine, een beeldhouwer uit het begin van de 20e eeuw. Davoine gebruikt slechts een bruinachtige kleur op een witte ondergrond voor de staties.
Hier lees je een heel blog op zuidbourgogne.nl over de Sacré-Coeur van Charolles.
Prieuré Sainte-Marie-Madeleine
Musée du Prieuré
In 929 wordt de priorij Sainte-Marie-Madeleine gesticht die zich in 1103 aansluit bij Cluny. De priorij wordt in de 15e eeuw grotendeels herbouwd. De voormalige benedictijnenpriorij van La Madeleine heeft ook een achthoekige toren en een deur met een bovendorpel met een onderscheiding waarop een wapenschild staat. De geschroefde trappentoren is pas later toegevoegd. De priorij wordt na de Franse Revolutie gesloten en kreeg een meisjesschool in zich geherbergd.
In 1994 komt hier een indrukwekkend museum met een gevarieerde collectie faience, schilderijen en beeldhouwwerken: Musée du Prieuré.
Binnen is er een opmerkelijke kapittelzaal met een gebeeldhouwde balk, versierd met fantastische maskers. Het museum bewaart een collectie van elf kapitelen uit de 11e en 12e eeuw, afkomstig uit de priorij en de kerk in Charolles die in de 19e eeuw werd gesloopt.
Ook vind je werken van een bekende beeldhouwer uit Charollais: René Davoine (1888-1962). Hij maakt in 1954 een prachtig beeld van de maagd Maria, dat je in dit museum kunt bewonderen.
werken uit de collectie van het Musée du Prieuré
Aardewerk van Charolles
Charolles staat ook bekend om de ambachtelijke vervaardiging van de faience die zijn naam draagt. In 1856 opent Hippolyte Prost een fabriek voor Faience in het Château de la Madeleine nabij de voormalige priorij. Deze fabriek moet in 1970 helaas haar deuren sluiten. Het materiaal komt uit de steengroeven in de omgeving van de stad.
Zo’n 25 km naar het westen ligt de stad Digoin, waar de aardewerkindustrie in de tweede helft van de 19e eeuw ook in volle bloei is.
Hier lees je op zuidbourgogne.nl meer over het keramiek van Digoin.
Het woord faience is afgeleid van Faenza, een stad in Italië waarvan de pottenbakkerijen in het midden van de 15e eeuw internationaal vermaard waren.
Faience is een type aardewerk dat na eenmaal in de oven gebakken te zijn bedekt wordt met een ondoorzichtige laag witte tinglazuur (vroeger ook wel ‘wit’ genoemd). Na eventuele beschildering door een plateelschilder met ‘onderglazuurverf’ wordt het voorwerp vervolgens bedekt met een doorzichtige laag glazuur met lood- en tinoxiden. Daarna wordt het voorwerp nog een keer in de oven gebakken. De schildering versmelt tijdens het bakken met de glazuurlaag en wordt er zo ingebrand (bron: Wikipedia).
De bekende witte Charolais koeien
Het Charolaisras vindt zijn oorsprong in deze regio, de Charolais. De vacht is wit tot cremekleurig en de koe heeft een korte, brede kop. De schofthoogte kan tot 155 cm worden. Het is één van de zwaarste vleesrassen van de wereld. De stieren kunnen 1.650 kg zwaar worden en de koeien 1.200 kg.
De Franse Charolais of ‘Charolaise’ behoort tot de grootste en oudste vleesrassen ter wereld. Je kunt ze over de hele wereld terugvinden.
In het net buiten de stad gelegen Maison du Charolais vind je een expositie en educatie over de charolais-runderen.
Chapelle Gros Bon-Dieu
Rue du Calvaire
Deze kleine kapel is een historisch monument in de stad. Wanneer je de 33 (de leeftijd van Jezus) treden hebt beklommen, krijg je een goed uitzicht over de stad.
De Gros Bon-Dieu, ook wel ‘Chapelle du Gros Caillou’ genoemd, dateert uit de 18e eeuw en heeft een opmerkelijke architectuur, met gotische en renaissance-elementen. Het is gewijd aan de aanbidding van de Gros Bon-Dieu, wat zich vertaalt naar de ‘Grote Goede God’. Deze benaming is vaak geassocieerd met een Christusbeeld dat in de kapel wordt vereerd.
Chapelle de Gros Bon-Dieu herbergt een gipsen liggende figuur die het originele Christusbeeld van perenhout gesneden, heeft vervangen.
De kapel heeft door de eeuwen heen verschillende restauraties ondergaan om haar historische kenmerken te behouden. Het is een plek van zowel religieus als historisch belang in Charolles en trekt bezoekers aan die geïnteresseerd zijn in architectuur en geschiedenis.
Volgens een legende is het een calvarieberg die ontrouwe vrouwen beklommen met een kiezelsteen om hun nek, vandaar de tweede naam Chapelle du Gros Caillou.
De 33 treden naar la Chapelle de Bon-Dieu,
Wat het aantal treden betreft, het hangt allemaal af van hoe je ze telt, je kunt er ook 38 tellen.
Beide aantallen zijn formeel goed gerekend door de stad Charolles.
Fours à Chaux in Vendenesse-lès-Charolles
Wanneer je in Charolles bent en je hebt nog tijd, dan zijn de kalkovens net buiten de stad ook interessant:
Vanaf de D17 rijd je richting Collanges, je volgt de wegwijzers ‘fours à chaux’ en plotseling, na een van de vele bochten, ontwaar je drie rode schoorstenen van meer dan 20 meter hoog. Het zijn een van de weinige kalkovens in Frankrijk die bewaard zijn gebleven, stille getuigen van een rijk industrieel verleden en voor onze tijd indrukwekkend industrieel erfgoed.
Oorspronkelijk stonden hier net buiten de stad Charolles vier kalkovens en torenden er dus vier schoorstenen boven het landschap uit. De kalkovens zijn tussen 1879 en 1881 gebouwd door de ‘Compagnie des Fours à Chaux des Dombes’ en zijn nu verheven tot ‘Monument historique’.
De vele informatieborden geven je inzicht in het oude proces van gebluste kalk in de kalkovens.
Hier lees je er op zuidbourgogne.nl al meer over.
bronnen
Le Guide des chateaux de France, Saône-et-Loire
Saône-et-Loire; Philippe Ménager
Waarom Lyon geen Dijon heet; Jeroen Sweijen
Sites clunisiens en Europe ; Fédération Européene des sites clunisiens
www.bourgognemedievale.com
www.wikipedia.fr
